Co to jest rekuperacja?
Rekuperacja (z ang. recuperation, mechanical ventilation with heat recovery) to proces odzyskiwania energii z zanieczyszczonego powietrza, przy pomocy specjalnego urządzenia zwanego rekuperatorem, zwana również wentylacją mechaniczną z odzyskiem ciepła, skutecznie usuwa z pomieszczenia zużyte, bogate w CO2 powietrze i dostarczając świeże i przefiltrowane. Rekuperatory działają przez cały rok, niezależnie od pogody panującej za oknem. Wymiana powietrza występuje w całym budynku, w każdym z pomieszczeń, bez otwierania okien, a co za tym idzie – bez strat energii. Możliwość oddychania maksymalnie czystym powietrzem przekłada się na komfort i wygodę użytkowania (np. domu) niemożliwą do uzyskania, w przypadku klasycznej wentylacji grawitacyjnej. Ponadto, w okresie zimowym praktyczna rekuperacja sprzyja oszczędnościom w zakresie ogrzewania budynku na poziomie 50%.
Rekuperacja kontra tradycyjne metody wentylacji
Rekuperacja to zaawansowane technologicznie rozwiązanie stworzone z myślą o nowoczesnym – szczelnym i energooszczędnym – budownictwie. Nie da się ukryć, że to skuteczna alternatywa dla tradycyjnych metod wentylacji. Przy wysokojakościowych oknach trzyszybowych z ulepszonymi parametrami termicznymi, montaż nawiewników niezbędnych do działania wentylacji grawitacyjnej prowadziłby do ich degradacji i byłby całkowicie nieopłacalny. Z drugiej jednak strony niemożliwym jest zbudowanie domu pozbawionego wentylacji. Brak ciągu powietrza prowadzi do powstania pleśni, przekładając się na komfort wszystkich mieszkańców. Powietrze o wysokiej zawartości dwutlenku węgla, z dużą ilością bakterii, wirusów i alergenów przyczynia się do poważnych problemów natury zdrowotnej, płytkiego snu i nawracających bóli głowy. Takie środowisko nie jest wskazane do codziennego życia i funkcjonowania nie tylko dla alergików, dzieci, osób starszych czy przewlekle chorych, ale także całkowicie zdrowych oraz zwierząt. Rekuperator stanowi gwarancję stałego dostępu do świeżego, przefiltrowanego powietrza przy założeniu maksymalnie szczelnego, ciepłego domu.
Jak działa rekuperacja?
Sercem – centralą rekuperacji – jest rekuperator wyposażony w wymiennik do odzysku ciepła. Wciąga on powietrze z dwóch kierunków jednocześnie – zimne i czyste z zewnątrz budynku oraz ciepłe i brudne z wewnątrz pomieszczeń. Do tego celu wykorzystuje anemostaty, czyli specjalne, okrągłe kratki zlokalizowane na suficie oraz w ścianach. Oba strumienie ciepła spotykają się ze sobą we wspomnianym już wymienniku ciepła (nie mieszają się).Ciepłe, brudne, wilgotne, zużyte powietrze pozostawia tam swoje ciepło, a nawiewane z zewnątrz czyste powietrze je przyjmuje. Biegnące od rekuperatora kanały wentylacyjne, o zróżnicowanej średnicy rozprowadzają świeże powietrze po całym domu. Niewątpliwą zaletą rekuperacji jest to, że potrafi nie tylko ogrzewać, ale również oczyszczać świeże powietrze z alergenów czy zanieczyszczeń (np. ze smogu, dymu papierosowego czy zapachu palonych w piecu sąsiada wątpliwej jakości paliw).
Zalety rekuperacji
Oszczędność
Wysokiej jakości system rekuperacji pozwala na realną oszczędność energii na poziomie 30%. Mówiąc prościej, decydując się na to rozwiązanie możesz obniżyć swoje comiesięczne wydatki na ogrzewanie o prawie 1/3. Rekuperacja doskonale łączy się z innymi systemami ograniczającymi straty ciepła. Energooszczędny, pasywny budynek przekłada się natomiast na jeszcze większe oszczędności – z każdą kolejną instalacją o następne.
Zdrowie i komfort
Kluczową zaletą systemu rekuperacji nie jest wspomniana oszczędność, a szeroko pojęte zdrowie. Nieprzyjemne zapachy, smog, dym, alergeny, pyły i oczywiście hałas – na szereg negatywnych czynników narażony jest każdy, kto mieszka w mieście. Otwarcie okna wiąże się z wpuszczeniem do domu niezliczonej ilości szkodliwych dla zdrowia substancji. Niestety, ograniczenie tej czynności do zera, również nie jest rozwiązaniem. Brak wentylacji przyczynia się do powstawania pleśni, która w jeszcze większym stopniu rzutuje na samopoczucie domowników. Rekuperator stale wymienia powietrze we wszystkich pomieszczeniach, jednocześnie utrzymując w nich należyty poziom wilgoci.
Inne korzyści wynikające z posiadania rekuperacji
Rekuperacja jest w pełni przyjazna alergikom, astmatykom i osobom borykającym się z innymi problemami natury zdrowotnej. Rozwiązanie to zapewnia czyste, pozbawione roztoczy i wirusów powietrze. Jego niewątpliwą zaletą jest znaczne ograniczenie kurzu w mieszkaniu. Nowoczesny system rekuperacji pozwala na jego rozbudowę o dodatkowe funkcje, jak chłodzenie i dogrzewanie powietrza czy czujniki CO2 i wilgoci. Dodatkowo, można go podłączyć pod instalacje inteligentnego domu.
Wady rekuperacji
Tak jak każda instalacja, również rekuperacja posiada swoje wady. Największą jest stosunkowo wysoki początkowy koszt inwestycji. Biorąc pod uwagę oszczędności na ogrzewaniu, zwrotu można spodziewać się dopiero po około roku. Warto nadmienić również, że część środków na projekt i montaż systemu rekuperacji można otrzymać z funduszy przeznaczonych na ochronę środowiska. System dopłat działa zupełnie tak samo, jak w przypadku znanego powszechnie programu rządowego Mój prąd (dla paneli fotowoltaicznych).
Wbrew powszechnej opinii, obniżenie kosztu rekuperacji możliwe jest poprzez zakup zaawansowanego technologicznie rozwiązania. Czym nowocześniejszy sprzęt, tym większy jest odzysk ciepła. Do kosztów związanych z funkcjonowaniem instalacji należy dodać wymianę filtrów oraz przegląd serwisowy – średnio co 12 miesięcy. Jako że rekuperator działa w oparciu o energię elektryczną, rachunek za prąd może wzrosnąć nawet o 20 zł w skali miesiąca. Aby poczynić maksymalne oszczędności, warto podłączyć system rekuperacji bezpośrednio do paneli fotowoltaicznych.